Een telling na tien jaar smallcap levert een gemengd beeld op. Acht fondsen zijn doorgestroomd naar grote broer Midkap, één staat nu zelfs in de AEX (Boskalis). Acht bedrijven zijn inmiddels van de beurs verdwenen, zoals het overgenomen Unit4, maar ook het failliete Innoconcepts. Vier fondsen zijn gedegradeerd naar de lokale markt. De omzet vertelt een heel ander verhaal: die blijft flink achter bij die van de Midkap, wat duidelijk maakt dat de smallcap voor de handel aan belang heeft ingeboet.
Het moest bij de introductie de broedplaats voor de AMX en uiteindelijk de AEX worden: de Amsterdam Small Cap Index, afgekort de AScX, of kortweg de smallcap. De beursindex voor de kleine bedrijven dus, die vanzelf groter zouden groeien door de publiciteit en de liquiditeit die een beursnotering met zich meebrengt. Vandaag viert de index zijn tiende verjaardag. Dat doet deze te midden van kritiek: de kleintjes zijn te klein en in veel fondsen wordt nauwelijks gehandeld. Heeft de index wel toekomst?
Van wetenschappelijk uitgever Koninklijke Brill wisselden vrijdag 2453 aandelen van eigenaar. Vastgoedfonds Groothandelsgebouwen telde vrijdag een omzet van 335 aandelen. Van technologiebedrijf Nedap, een acroniem van de Nederlandse Apparatenfabriek, werden 2460 aandelen verhandeld. Grote kans dat u van sommige smallcapbedrijven nog nooit gehoord heeft, laat staan dat u weet wat die bedrijven precies doen.
Ook veel professionele beleggers laten de smallcappers links liggen. Die grote beleggers willen in fondsen zitten waar ze ook snel weer uit kunnen. De geringe liquiditeit kan ook bij relatief klein nieuws wilde koerssprongen opleveren. Het meest recente voorbeeld is Esperite, waarvan vorige week opeens meer aandelen van eigenaar wisselden dan in heel 2014. De koers spoot vervolgens omhoog, waardoor Esperite nu 64% meer waard is dan twee weken geleden.
Vermogensbeheerder Teslin, gespecialiseerd in kleine beursfondsen, heeft geen moeite met de lage liquiditeit van sommige smallcappers. ‘Wij vinden bedrijven geen handelswaar. We beleggen voor de lange termijn, op de prestaties van die bedrijven’, zegt directielid Maarten Hartog. ‘Bovendien is het een mooi platform voor mkb-bedrijven. De Nederlandse economie is meer dan multinationals als Shell en Unilever.’ Ook het gevaar van manipulatie of handel met voorkennis valt volgens Hartog wel mee. ‘Wij spreken ook met de directies en hebben niet de indruk dat zij analisten meer vertellen dan ons.’ Het gebrek aan aandacht voor sommige fondsen is voor Teslin juist een voordeel: ‘Zo kunnen we kansen zien. Als je samen met 29 andere analisten Shell volgt, kun je niet veel toevoegen.’
De samensteller van de index, beursbedrijf Euronext, wijst erop dat veel bedrijven zijn doorgestroomd naar de Midkap of zelfs de AEX, wat ook de bedoeling was van de smallcap, naast het genereren van publiciteit.
Bestaat de smallcap over tien jaar nog steeds? Volgens Cees Smit niet: ‘Die is dan wegbezuinigd door Euronext.’ Aandelenhandelaar Frank Bonsee van ABN Amro is positiever over de index, die hij een mooi platform voor kleine bedrijven noemt. Maar ook Bonsee ziet de problemen met de lage liquiditeit. ‘We moeten realistisch zijn. Misschien is het beter om een index te maken met maar vijftien of tien fondsen, waar je wel gemakkelijk in en uit kunt stappen.’
