TomTom wordt door veel mensen nog steeds geassocieerd met de bekende navigatiekastjes voor in de auto. Een geweldig product. Het veroverde in korte tijd de hele wereld doordat het mensen hielp om via de snelste route van A naar B te komen. Het was zo’n succes dat ‘TomTom’ zelfs een zelfstandig naamwoord in verschillende talen is geworden. Het bedrijf groeide hard en werd een gevestigde naam in de AEX en op de Amsterdamse beurs.
Met de introductie van de smartphone kreeg TomTom er een geduchte concurrent bij. Langzaam verdween de TomTom dan ook ‘uit het straatbeeld’. De verkoop, omzet en daarmee winstgevendheid en aandelenkoers kwamen onder druk te staan. Tegenwoordig is TomTom opgenomen in de Amsterdamse Smallcap Index, de beurs voor de kleinere bedrijven, en opereert het in de luwte. De verkoop van navigatiekastjes is overigens nog maar ongeveer 20% van de omzet. Elk jaar neemt dit percentage verder af en de verwachting is dat TomTom over een aantal jaar zal stoppen met de verkoop. Gelukkig houdt TomTom zich ook met andere zaken bezig. En juist die andere activiteiten hebben onze interesse gewekt.
In de wereld zijn er slechts vier partijen die een globale digitale kaart kunnen maken en TomTom is er daar een van. Het lijkt wellicht niet zo moeilijk, maar om een kaart altijd up-to-date te houden is onvoorstelbaar veel werk. De basis hiervoor is data. TomTom ontvangt die uit ongeveer 20% van de auto’s die rondrijden in Europa en de Verenigde Staten, omdat ze een product van TomTom gebruiken. Daarnaast is er ook een aantal grote technologiespelers, zoals Apple, Microsoft en Uber, klant van TomTom dat het bedrijf voorziet van data. Wat ontbreekt kan worden ingekocht bij hiervoor gespecialiseerde bedrijven. Al deze datapunten worden geaggregeerd en verwerkt tot een dynamische kaart, grotendeels door middel van slimme algoritmes. Deze zien bijvoorbeeld dat op een weg het verkeer maar een kant op rijdt en concluderen dan dat dit een eenrichtingsweg is. Of als mensen nog maar 100 km/u rijden in plaats van 130, dat daar de maximum snelheid waarschijnlijk net is verlaagd. De conclusies kunnen ook nog gecheckt worden tegen databases van overheden en andere instanties.
Al sinds de overname van TeleAtlas in 2008 investeert TomTom in het automatiseren en standaardiseren van de productie van een kaart. TomTom heeft een platform ontwikkeld dat in real-time de kaart update aan de hand van de nieuwst beschikbare data. Dit is een belangrijk onderscheidend vermogen van het bedrijf. Veel concurrenten doen dit nog per batch waardoor het vaak langer duurt voordat een wijziging is doorgevoerd.
TomTom is een hoogwaardig technologiebedrijf waar duizenden software-engineers, waaronder oud-werknemers van bedrijven zoals Google en Zalando, gezamenlijk werken aan het verbeteren van kaarten. Het bedrijf heeft wereldwijd 34 kantoren, van Amsterdam tot Pune (India) en van Berlijn tot Silicon Valley. Hierdoor blijft het goed op de hoogte van de nieuwste technologische ontwikkelingen, waaronder Artificial Intelligence (‘AI’) en Machine Learning (‘ML’). De technologieën worden door de engineers van TomTom toegepast om het proces van kaarten maken verder te verbeteren. Zo worden steeds meer stappen in het proces – die hiervoor handmatig gedaan moesten worden – geautomatiseerd. TomTom is daardoor in staat de kaarten steeds sneller te updaten en goedkoper te produceren, waarmee het de voorsprong op concurrenten kan verdedigen. Daarnaast zorgt verdere automatisering ook voor (significante) kostenbesparingen. Zo kondigde TomTom op 1 juni een significant besparingsprogramma aan.
Het business model van TomTom verandert met alle veranderingen en ontwikkelingen mee. Steeds meer producten – zoals de smartphone en de auto – zijn verbonden met het internet. Dit geeft TomTom de mogelijkheid om, in plaats van op elk apparaat een statische kaart te zetten, de ‘Cloud’ te gebruiken om apparaten te voorzien van een dynamische, ofwel de laatste actuele versie van de TomTom-kaart. Hierdoor hoeft TomTom nog maar één kaart te onderhouden en te verbeteren. Oftewel, betere kaarten tegen lagere kosten.
Wij zijn van mening dat de kaartproductiecapaciteit, of de ‘achterkant’, van TomTom erg sterk is. Het bedrijf excelleert op detailniveau. Zo weet het als geen ander hoeveel rijbanen er op een weg zijn, waar eenrichtingsstraten lopen en hoe hard je ergens mag rijden. Daarnaast is TomTom leidend als het op accuratesse aankomt. Het weet en kan voorspellen waar files staan en welke wegen zijn afgesloten. Een belangrijk competitief voordeel waarmee het de laatste jaren ook marktaandeel wint in de automarkt. TomTom ontwikkelt ook kaarten die gebruikt worden in auto’s met zelfrijdende functies.
De gebruikersinterface van TomTom, of de ‘voorkant’, waar de gebruiksvriendelijkheid en visualisatiemogelijkheden van de kaart onder vallen, loopt nog achter op die van andere spelers. Zo loopt Google voorop de zoekfunctie en gedetailleerde informatie over specifieke locaties en kan je de kaart van Mapbox het makkelijkste aanpassen naar eigen voorkeur op basis van een open-source model (‘look & feel’).
Wij geloven dat TomTom een inhaalslag gaat maken door de transformatie van het business model. Doordat er steeds minder aandacht besteed hoeft te worden aan het maken en onderhouden van statische kaarten voor verschillende klanten is er steeds meer ruimte om capaciteit te alloceren aan het verder ontwikkelen van de gebruikersinterface. De ‘voorkant’ verbeteren is een stuk eenvoudiger dan de ‘achterkant’. En juist in die ‘achterkant’ ligt de kracht van TomTom en heeft het de afgelopen jaren enorm geïnvesteerd.
De markt voor locatietechnologie groeit hard door de toename van connectiviteit en het gebruik van smartphones en applicaties. De waarde van software in de auto, een belangrijk afzetkanaal voor TomTom, draagt hier ook stevig aan bij. Onderzoekers schatten dat de waarde van software in de auto toe zal nemen van momenteel $ 202 per auto[1] naar $ 4.957 per auto[2] in 2030. Deze softwarebestedingen gaan zeker niet alleen naar locatietechnologie, maar het is wel een belangrijk onderdeel. Wij denken dat de ‘nieuwe’ kaart van TomTom hen in staat stelt om mee te groeien met de markt en, met name in het hoogwaardige segment, marktaandeel te winnen.
De marginale kosten van TomTom zijn laag. Elke extra euro omzet resulteert in ongeveer 90 cent brutowinst. Als de omzet sterk toeneemt zal TomTom profiteren van schaalvoordelen. Dat is ook nodig, want het bedrijf heeft veel vaste kosten; goede softwareontwikkelaars zijn nou eenmaal schaars en duur. TomTom zal in 2022 nog stevig investeren in verdere automatisering en het verbeteren van de ‘voorkant’, maar verwacht vanaf 2023 een stevige groei in omzet en tegelijkertijd een daling in kosten te laten zien. Wij kijken uit naar de Capital Markets Day later dit jaar waar het bedrijf meer inzicht hierin zal geven.
Wij volgen TomTom al een lange tijd en kochten onze eerste aandelen in november 2020. Vervolgens hebben wij veel energie en aandacht besteed aan het begrijpen van de activiteiten, de marktontwikkelingen en de marktpositie. Het is een complexe en dynamische industrie waarbij het spreken van werknemers, klanten, concurrenten en industrie-experts cruciaal was om hier grip op te krijgen. Toen wij comfortabel genoeg waren, hebben wij het belang uitgebreid naar ruim 5%.Onze gemiddelde kostprijs ligt rond de € 7,5 per aandeel.
Wij zien veel potentie voor TomTom om de aankomende jaren hard te groeien en daarmee de operationele winst te verbeteren. Door beperkte investeringen in vaste activa zal dit ook leiden tot een stevige positieve kasstroom. Het bedrijf heeft de potentie om haar lange termijn omzetdoelstelling van € 1,5 – 2,0 miljard[3] te realiseren en kan dit doen met relatief beperkt extra investeringen. Wij verwachten dat als dit gebeurt de markt anders naar TomTom gaat kijken met een andere waardering als gevolg. Wij zien dan ook veel ruimte voor waardecreatie en verwachten een aantrekkelijk lange termijn rendement. Wij zullen het bedrijf ondersteunen in zijn ontwikkeling als constructieve maar ook kritische aandeelhouder.
[1] Op basis van een L0 auto. Levels lopen van 0 tot 5, waarbij een L0 auto geen zelfrijdende functies heeft en een L5 auto volledig zelfrijdend is.
[2] Op basis van een L4 auto.
[3] Gecommuniceerd in 2019 op de Capital Markets Day.
Jan-Jaap Bongers
Diederik van de Wiel
